Những giọt nước mắt vui mừng của bà nội và mẹ.
Hùng ung và Hùng đen (Nguyễn Thanh Hùng, em của thầy hiệu trưởng Tùng) cùng bước ra khỏi phòng thi. Một chập sau, Khai chợ và Hà liễu, ở phòng thi khác cũng vừa nộp xong bài thi Vạn vật (?) môn thi cuối cùng của kỳ thi tú tài 1 năm 1970.
Gặp ở nhà xe, Khai hỏi Thanh nhà cò "Tài lùn và Hùng đen vừa rủ chiều gặp nhau ở quán cà phê vườn bông. Đi không?". "Thôi cà phê chi cho mệt. Bà Hà ruồi rủ bọn mình mua mồi về nhà bả nhậu trưa nay. Bia bọt bả bao.". "Vậy là số đỏ Vũ Trọng Phụng rồi. Bravo! Mà không biết bả làm bài thi có ngon lành không, chứ hôm thi môn toán, bả than gãy hết nữa bài. Bạn bè than rùm bài thi nào cũng khó, như đánh đố người ta.". Thanh nhà cò trề môi "Để hốt vô Đồng Đế cho nhiều vào. Mẹ! Tao mà rớt là tao trốn lính, vào quận tư Saigon làm bảo kê cho mấy động bà chằn. Ha ha!"
Đức khùng xách bịch móng heo và xíu quách mua ở quán gì đó trên đường Trần Quí Cáp gần nhà, chưa kịp bước vào nhà Hà ruồi, đã bô bô cái miệng "Ê mày Khai, hay là chuyễn qua vườn kiểng nhà mày nhậu đi. Quét sạch bụi sân gạch tàu là ngồi nhậu bá phát! Nhà bà Hà bán quán, khách tới mua đồ nhìn thấy kẹt lắm.". "Sẳn hái mớ trái tắc và lá khuynh diệp luôn" Trang mông đang ngồi thầm thì to nhỏ với Hà ruồi và Thu An, đứng dậy nói với Khai chợ. "Kỳ này cho Trang xin nhiều nhiều nha. Về sắc lấy nước cho má uống. Mấy hôm nay má ho dữ quá." Thằng Thanh nhà cò (lại cũng cái thằng trời đánh thánh đâm) cười hô hố "Má...Úi chà! Má chúng mình nghe ngọt như mía lùi. Ha ha!" Trang cong cớn "Ghen à! Tránh cái cửa cho tui đi ra". Trang né qua sau cái tủ kiếng để tạp phẩm, tránh chỗ cho Lê Hoàng, Lá ròm vừa mới đến, rồi duyên dáng bước ra lề đường.
Mấy thằng con trai ngơ ngác nhìn theo cái mông của Trang. Phải công nhận : tròn trịa và thật đẹp!
Khai chợ ngoắc Lá ròm kéo qua bên kia đường. Vịn tay vào cửa cổng trường, Khai tần ngần " Lá này. Bà nội tao khó lắm! Hôm đó mày chửi thề ở nhà tao dữ quá, lúc quay ronéo mấy trang đặc san của nhóm Phan-Trần-Hồ-Lê-Nguyễn đó. Bà nội tao ngồi ăn trầu ở bộ ván nhà trong nghe hết và cấm tiệt mày đến nhà tao. Thôi mày thông cảm. Bù lại, tối tao và Đức rủ mày đi nhậu riêng ở quán nhậu bên hông chùa Phật học." Thằng Lá ngớ người "Tao chửi hồi nào mậy? Mà hôm đó tao nhớ là có bước vô nhà mày đâu. Mày đem xấp giấy ronéo ra đưa cho tao ngoài cổng, rồi tao dọt liền.". "Mày quên rồi đó. Mà nhậu có mấy bà con gái chẳng ép phê mẹ gì đâu. Mày lấy xe đạp tao còn để ở nhà xe trong trường rồi về đi. Rồi tối qua nhà tao chở tao đi. Để tao qua dặn nhỏ Đức khùng là tối mình nhậu riêng có chuyện quan trọng cần bàn. Vô lấy xe đi.". Khai đẩy thằng Lá ròm vào cổng trường, rồi băng qua nhà Hà ruồi.
...Lá ròm đạp xe ra khỏi cổng, phát tay chào "Tui bận chuyện này. Mấy bạn đi đến nhà Khai đi." và chạy thẳng vào con hẻm nhỏ gần nhà Hà. "Gì vậy? Sao không nhậu? Heo mà chê cám à?". Lê Thanh la vói theo. Đức kéo tay Thanh nhà cò "Kệ nó".Trang mông nhìn theo hỏi trổng "Sao lạ rứa?".
Lê Hoàng nhìn chăm chú hai thằng Khai và Đức với cái nhìn là lạ. Hình như nó đã biết cái lý do mà Khai và Đức mấy lúc gần đây thường tách thằng Lá ra khỏi nhóm bạn trước giờ hay chơi chung.
...............
Thầy tổng giám học Lê Khắc Anh Vũ đưa xấp giấy in kết quả thi tú tài 1 cho Khai chợ "Mới nhận của Bộ giáo dục gởi hôm qua đó. Bản chính đó! Em xem đi và trả lại liền. Xem ở chỗ mấy cái tên có gạch đít cho lẹ, rồi qua gặp thầy hiệu trưởng ở phòng giáo sư. Em Đức đến sớm đã xem rồi và đang ở bển.Thầy đã cho đánh máy ra nhiều bản để lát nữa dán yết thị ở bảng tin, rồi gởi ra Phan rang. À, mà còn phải gởi báo cáo qua sếp Nghĩa (tỉnh trưởng tỉnh Bình thuận). Hiếm có ông đầu tỉnh nào lại quan tâm quá nhiều đến việc học hành thi cử của tỉnh nhà như ông ta. Mà mấy em đã làm trường mình quá vinh hạnh. Những 5(?) em đầu bảng. Thật không ngờ!" Thầy Vũ vỗ vỗ vào vai Khai, ánh mắt lấp lánh vẻ mừng vui sau cặp kiếng cận gọng inox sáng bóng, mới toanh.
Khai chợ nhìn không nháy mắt tên mình được gạch dưới : tổng điểm các môn (?), xếp hạng ưu! Cả tỉnh Bình Thuận chỉ có 6 (?) học sinh đậu tú tài 1 được hạng ưu, mà riêng trường Phan Bội Châu những 5 (?) người : Hà liễu, Hùng ung, Khai chợ, Hùng đen và Tài lùn! (?) Tên các người bạn thân hoặc có biết nhau thi nhau nhảy múa trước mắt Khai : Lê Đức bình thứ, Lê Thanh bình thứ,...bình, bình thứ, rồi thứ, rồi...liệt. Mà bị liệt thì quá nhiều, quá nhiều.
Vừa trả lại xấp giấy cho thầy Vũ, Khai chợ đã bị thầy Ân chùa nắm tay lôi qua phòng họp giáo sư "Qua đây! Qua đây! Tụi mi đã làm cho bọn tau sướng đến ri! Giỏi hỉ!". Khá đông thầy cô đang ở trong phòng, dù là còn đang nghĩ hè! Thầy Bình toán, thầy Thịnh, cô Toàn pháp, cô Thoa văn, thầy Tự, thầy Tùng,... "Sao mà các thầy cô vui cười đến lạ! Mọi ngày thường thì y như..." Khai chợ cúi đầu chào các thầy cô đến mỏi cổ.
Thầy Tùng phác phác tay yêu cầu yên lặng " Tôi đề nghị làm một buổi tiệc mừng cho ra hồn tại trường. Ngày mai kịp không? Thôi để đầu tuần sau, để cho mấy em thi đậu kịp biết hết" Rồi thầy quay lại nói với Khai và Đức đang đứng xớ rớ sau lưng " Chuyện tiệc tùng do ban đại diện học sinh lo. Có thầy có trò, nhớ đấy.Trường chi tiền. Hà hà! Mà cũng đáng chi tiền vì các học sinh thi đậu khá đông (?). Đặc biệt là năm em đậu ưu hạng, đã làm cho các thầy cô Phan Bội Châu nở mặt nở mày. Chậc chậc..."
Có tiếng ồn ào ngoài sân trường, trước bảng thông báo dán kết quả thi. "Mẹ nó! Rớt rồi! Rõ chán!". "Bỏ mẹ rồi! Khỏi hoãn dịch luôn. Vậy là trường hạ sĩ quan Đồng Đế vẫy gọi rồi." ...
Và rồi có giọng nam của bạn nào đó cất tiếng ngâm nga, nghe buồn thảm đến não lòng :
"Rớt tú tài anh đi trung sĩ
Em ở nhà lấy Mỹ đẻ con
Khi nào xong việc nước non
Anh về anh có Mỹ con anh bồng"...
Phòng giáo sư bổng dưng yên lặng. Thầy Tùng có vẻ đăm chiêu.
Khai chợ ngẩn ngơ. Bài thơ ai làm sao mà buồn thế! Nó chợt nhớ đến hình bóng của nó đứng ở ngã bảy nhìn lên lầu 1 khách sạn Anh Đào, nơi mà cô bạn gái Ngọc Diệp của nó, mối tình đầu đơn phương của nó, đã nhìn nó mà rơi nước mắt. "Không biết mấy năm nay ra sao rồi...Mỹ hay Phi, hay cái gì đó, cũng là như vậy thôi!"
Khai chợ buồn rũ. Nhói lòng. Cái cảm giác lâng lâng tự hào lúc nảy đã không còn nơi nó nữa.
................
Hồi ký : Sau buổi sáng ở trường. tôi lẳng lặng về nhà, suy nghĩ vẩn vơ, không để ý đến Lê Hoàng, Đức khùng, Hùng ung... đang réo gọi ở bên nhà Hà ruồi. Má tôi trưa nay kho cá nục, mà phải là cá nục con còn nhỏ nhai luôn cả xương mới ngon. Bà nội tôi bầm bầm trái xoài sống, cắt thành sợi bỏ vào tô. Tôi têm và ngoáy miếng trầu trong ống ngoáy bằng đồng xong, đưa cho bà và ra phía sau nhà hái khế.
(Nhà bà nội tôi rộng thật. Trước vườn kiểng, sau trồng mấy cây ăn trái như khế, xoài,...chưa kể xây mấy căn nhà xung quanh cho thuê lấy tiền nuôi tôi và 3 đứa em ăn học. Mẹ tôi buôn bán hàng chợ rau me hành ớt, đi đi về về Phan thiết -Bình tuy, vẫn ở vậy từ lúc ba tôi mất khi tôi đang học lớp đệ thất. Đầu năm 1965, chiến tranh ngày càng ác liệt ở các tỉnh miền tây. Chiếc xe cam nhông chở lính Sư đoàn 9 công binh tăng cường sửa chửa cầu đường bị VC phá hoại, đã lọt xuống dòng sông hậu ở bắc Vàm cống, khi dây cáp bửng phà bị đứt. Xác trôi về tận miệt Tân quới huyện Bình minh, nằm ở bên này tỉnh Vỉnh long. Má tôi và tôi đi về tận Cần thơ chôn ba tôi, không đưa về quê Phan được vì đường giao thông bị đắp mô, đào hào nát bét. Tội cho các em tôi còn nhỏ để cảm nhận hết nỗi đau!)
Tôi còn nhớ, khi bắt đầu bữa cơm trưa, bà nội tôi và mẹ tôi đã vui mừng biết bao khi nghe tôi báo tin đã thi đậu tú tài. Tôi cũng vẫn còn nhớ những giọt nước mắt của bà và mẹ khẻ khàng rơi xuống mâm cơm, và tiếng của bà nội tôi như còn văng vẳng đâu đây : Đậu ưu hạng không dễ đâu à nghe. Dám cả giòng họ con, từ thời ông cố ông nội con từ Huế vào Bình thuận làm quan, rồi đến thời ba con nói tiếng tây như bắp rang, cũng không được như vậy. Chiều tối, khi thắp nhang bàn thờ, nhớ lạy tạ ông bà tổ tiên.
Báo hiếu! Báo hiếu! Tôi chỉ làm được chừng ấy thôi sao?!
Thầy giáo dạy kèm luyện thi bất đắc dĩ
Hùng ung và Hùng đen (Nguyễn Thanh Hùng, em của thầy hiệu trưởng Tùng) cùng bước ra khỏi phòng thi. Một chập sau, Khai chợ và Hà liễu, ở phòng thi khác cũng vừa nộp xong bài thi Vạn vật (?) môn thi cuối cùng của kỳ thi tú tài 1 năm 1970.
Gặp ở nhà xe, Khai hỏi Thanh nhà cò "Tài lùn và Hùng đen vừa rủ chiều gặp nhau ở quán cà phê vườn bông. Đi không?". "Thôi cà phê chi cho mệt. Bà Hà ruồi rủ bọn mình mua mồi về nhà bả nhậu trưa nay. Bia bọt bả bao.". "Vậy là số đỏ Vũ Trọng Phụng rồi. Bravo! Mà không biết bả làm bài thi có ngon lành không, chứ hôm thi môn toán, bả than gãy hết nữa bài. Bạn bè than rùm bài thi nào cũng khó, như đánh đố người ta.". Thanh nhà cò trề môi "Để hốt vô Đồng Đế cho nhiều vào. Mẹ! Tao mà rớt là tao trốn lính, vào quận tư Saigon làm bảo kê cho mấy động bà chằn. Ha ha!"
Đức khùng xách bịch móng heo và xíu quách mua ở quán gì đó trên đường Trần Quí Cáp gần nhà, chưa kịp bước vào nhà Hà ruồi, đã bô bô cái miệng "Ê mày Khai, hay là chuyễn qua vườn kiểng nhà mày nhậu đi. Quét sạch bụi sân gạch tàu là ngồi nhậu bá phát! Nhà bà Hà bán quán, khách tới mua đồ nhìn thấy kẹt lắm.". "Sẳn hái mớ trái tắc và lá khuynh diệp luôn" Trang mông đang ngồi thầm thì to nhỏ với Hà ruồi và Thu An, đứng dậy nói với Khai chợ. "Kỳ này cho Trang xin nhiều nhiều nha. Về sắc lấy nước cho má uống. Mấy hôm nay má ho dữ quá." Thằng Thanh nhà cò (lại cũng cái thằng trời đánh thánh đâm) cười hô hố "Má...Úi chà! Má chúng mình nghe ngọt như mía lùi. Ha ha!" Trang cong cớn "Ghen à! Tránh cái cửa cho tui đi ra". Trang né qua sau cái tủ kiếng để tạp phẩm, tránh chỗ cho Lê Hoàng, Lá ròm vừa mới đến, rồi duyên dáng bước ra lề đường.
Mấy thằng con trai ngơ ngác nhìn theo cái mông của Trang. Phải công nhận : tròn trịa và thật đẹp!
Khai chợ ngoắc Lá ròm kéo qua bên kia đường. Vịn tay vào cửa cổng trường, Khai tần ngần " Lá này. Bà nội tao khó lắm! Hôm đó mày chửi thề ở nhà tao dữ quá, lúc quay ronéo mấy trang đặc san của nhóm Phan-Trần-Hồ-Lê-Nguyễn đó. Bà nội tao ngồi ăn trầu ở bộ ván nhà trong nghe hết và cấm tiệt mày đến nhà tao. Thôi mày thông cảm. Bù lại, tối tao và Đức rủ mày đi nhậu riêng ở quán nhậu bên hông chùa Phật học." Thằng Lá ngớ người "Tao chửi hồi nào mậy? Mà hôm đó tao nhớ là có bước vô nhà mày đâu. Mày đem xấp giấy ronéo ra đưa cho tao ngoài cổng, rồi tao dọt liền.". "Mày quên rồi đó. Mà nhậu có mấy bà con gái chẳng ép phê mẹ gì đâu. Mày lấy xe đạp tao còn để ở nhà xe trong trường rồi về đi. Rồi tối qua nhà tao chở tao đi. Để tao qua dặn nhỏ Đức khùng là tối mình nhậu riêng có chuyện quan trọng cần bàn. Vô lấy xe đi.". Khai đẩy thằng Lá ròm vào cổng trường, rồi băng qua nhà Hà ruồi.
...Lá ròm đạp xe ra khỏi cổng, phát tay chào "Tui bận chuyện này. Mấy bạn đi đến nhà Khai đi." và chạy thẳng vào con hẻm nhỏ gần nhà Hà. "Gì vậy? Sao không nhậu? Heo mà chê cám à?". Lê Thanh la vói theo. Đức kéo tay Thanh nhà cò "Kệ nó".Trang mông nhìn theo hỏi trổng "Sao lạ rứa?".
Lê Hoàng nhìn chăm chú hai thằng Khai và Đức với cái nhìn là lạ. Hình như nó đã biết cái lý do mà Khai và Đức mấy lúc gần đây thường tách thằng Lá ra khỏi nhóm bạn trước giờ hay chơi chung.
...............
Thầy tổng giám học Lê Khắc Anh Vũ đưa xấp giấy in kết quả thi tú tài 1 cho Khai chợ "Mới nhận của Bộ giáo dục gởi hôm qua đó. Bản chính đó! Em xem đi và trả lại liền. Xem ở chỗ mấy cái tên có gạch đít cho lẹ, rồi qua gặp thầy hiệu trưởng ở phòng giáo sư. Em Đức đến sớm đã xem rồi và đang ở bển.Thầy đã cho đánh máy ra nhiều bản để lát nữa dán yết thị ở bảng tin, rồi gởi ra Phan rang. À, mà còn phải gởi báo cáo qua sếp Nghĩa (tỉnh trưởng tỉnh Bình thuận). Hiếm có ông đầu tỉnh nào lại quan tâm quá nhiều đến việc học hành thi cử của tỉnh nhà như ông ta. Mà mấy em đã làm trường mình quá vinh hạnh. Những 5(?) em đầu bảng. Thật không ngờ!" Thầy Vũ vỗ vỗ vào vai Khai, ánh mắt lấp lánh vẻ mừng vui sau cặp kiếng cận gọng inox sáng bóng, mới toanh.
Khai chợ nhìn không nháy mắt tên mình được gạch dưới : tổng điểm các môn (?), xếp hạng ưu! Cả tỉnh Bình Thuận chỉ có 6 (?) học sinh đậu tú tài 1 được hạng ưu, mà riêng trường Phan Bội Châu những 5 (?) người : Hà liễu, Hùng ung, Khai chợ, Hùng đen và Tài lùn! (?) Tên các người bạn thân hoặc có biết nhau thi nhau nhảy múa trước mắt Khai : Lê Đức bình thứ, Lê Thanh bình thứ,...bình, bình thứ, rồi thứ, rồi...liệt. Mà bị liệt thì quá nhiều, quá nhiều.
Vừa trả lại xấp giấy cho thầy Vũ, Khai chợ đã bị thầy Ân chùa nắm tay lôi qua phòng họp giáo sư "Qua đây! Qua đây! Tụi mi đã làm cho bọn tau sướng đến ri! Giỏi hỉ!". Khá đông thầy cô đang ở trong phòng, dù là còn đang nghĩ hè! Thầy Bình toán, thầy Thịnh, cô Toàn pháp, cô Thoa văn, thầy Tự, thầy Tùng,... "Sao mà các thầy cô vui cười đến lạ! Mọi ngày thường thì y như..." Khai chợ cúi đầu chào các thầy cô đến mỏi cổ.
Thầy Tùng phác phác tay yêu cầu yên lặng " Tôi đề nghị làm một buổi tiệc mừng cho ra hồn tại trường. Ngày mai kịp không? Thôi để đầu tuần sau, để cho mấy em thi đậu kịp biết hết" Rồi thầy quay lại nói với Khai và Đức đang đứng xớ rớ sau lưng " Chuyện tiệc tùng do ban đại diện học sinh lo. Có thầy có trò, nhớ đấy.Trường chi tiền. Hà hà! Mà cũng đáng chi tiền vì các học sinh thi đậu khá đông (?). Đặc biệt là năm em đậu ưu hạng, đã làm cho các thầy cô Phan Bội Châu nở mặt nở mày. Chậc chậc..."
Có tiếng ồn ào ngoài sân trường, trước bảng thông báo dán kết quả thi. "Mẹ nó! Rớt rồi! Rõ chán!". "Bỏ mẹ rồi! Khỏi hoãn dịch luôn. Vậy là trường hạ sĩ quan Đồng Đế vẫy gọi rồi." ...
Và rồi có giọng nam của bạn nào đó cất tiếng ngâm nga, nghe buồn thảm đến não lòng :
"Rớt tú tài anh đi trung sĩ
Em ở nhà lấy Mỹ đẻ con
Khi nào xong việc nước non
Anh về anh có Mỹ con anh bồng"...
Phòng giáo sư bổng dưng yên lặng. Thầy Tùng có vẻ đăm chiêu.
Khai chợ ngẩn ngơ. Bài thơ ai làm sao mà buồn thế! Nó chợt nhớ đến hình bóng của nó đứng ở ngã bảy nhìn lên lầu 1 khách sạn Anh Đào, nơi mà cô bạn gái Ngọc Diệp của nó, mối tình đầu đơn phương của nó, đã nhìn nó mà rơi nước mắt. "Không biết mấy năm nay ra sao rồi...Mỹ hay Phi, hay cái gì đó, cũng là như vậy thôi!"
Khai chợ buồn rũ. Nhói lòng. Cái cảm giác lâng lâng tự hào lúc nảy đã không còn nơi nó nữa.
................
Hồi ký : Sau buổi sáng ở trường. tôi lẳng lặng về nhà, suy nghĩ vẩn vơ, không để ý đến Lê Hoàng, Đức khùng, Hùng ung... đang réo gọi ở bên nhà Hà ruồi. Má tôi trưa nay kho cá nục, mà phải là cá nục con còn nhỏ nhai luôn cả xương mới ngon. Bà nội tôi bầm bầm trái xoài sống, cắt thành sợi bỏ vào tô. Tôi têm và ngoáy miếng trầu trong ống ngoáy bằng đồng xong, đưa cho bà và ra phía sau nhà hái khế.
(Nhà bà nội tôi rộng thật. Trước vườn kiểng, sau trồng mấy cây ăn trái như khế, xoài,...chưa kể xây mấy căn nhà xung quanh cho thuê lấy tiền nuôi tôi và 3 đứa em ăn học. Mẹ tôi buôn bán hàng chợ rau me hành ớt, đi đi về về Phan thiết -Bình tuy, vẫn ở vậy từ lúc ba tôi mất khi tôi đang học lớp đệ thất. Đầu năm 1965, chiến tranh ngày càng ác liệt ở các tỉnh miền tây. Chiếc xe cam nhông chở lính Sư đoàn 9 công binh tăng cường sửa chửa cầu đường bị VC phá hoại, đã lọt xuống dòng sông hậu ở bắc Vàm cống, khi dây cáp bửng phà bị đứt. Xác trôi về tận miệt Tân quới huyện Bình minh, nằm ở bên này tỉnh Vỉnh long. Má tôi và tôi đi về tận Cần thơ chôn ba tôi, không đưa về quê Phan được vì đường giao thông bị đắp mô, đào hào nát bét. Tội cho các em tôi còn nhỏ để cảm nhận hết nỗi đau!)
Tôi còn nhớ, khi bắt đầu bữa cơm trưa, bà nội tôi và mẹ tôi đã vui mừng biết bao khi nghe tôi báo tin đã thi đậu tú tài. Tôi cũng vẫn còn nhớ những giọt nước mắt của bà và mẹ khẻ khàng rơi xuống mâm cơm, và tiếng của bà nội tôi như còn văng vẳng đâu đây : Đậu ưu hạng không dễ đâu à nghe. Dám cả giòng họ con, từ thời ông cố ông nội con từ Huế vào Bình thuận làm quan, rồi đến thời ba con nói tiếng tây như bắp rang, cũng không được như vậy. Chiều tối, khi thắp nhang bàn thờ, nhớ lạy tạ ông bà tổ tiên.
Báo hiếu! Báo hiếu! Tôi chỉ làm được chừng ấy thôi sao?!
Thầy giáo dạy kèm luyện thi bất đắc dĩ
Hồ Văn Khai PBC71
(còn tiếp)
(còn tiếp)
No comments:
Post a Comment